Φωτό: ΒουρκάριΈνα υπόγειο υδραγωγείο, που κατασκευάστηκε τον 6ο αιώνα π.Χ., και φαίνεται ότι αποτελεί πρωτόλειο έργο του περίφημου Μεγαρίτη αρχιτέκτονα Ευπαλίνου, έφεραν στο φως οι ανασκαφές της Γ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων στην αγροτική περιφέρεια των Μεγάρων.
Το υδραγωγείο, που εντοπίστηκε στη θέση Ορκός, αποτελείται από υδρομαστευτικές σήραγγες που συνέλεγαν και μετέφεραν το νερό στην πόλη, με τη βοήθεια της φυσικής κλίσης. Κάθετα φρέατα υπάρχουν κατανεμημένα στην επιφάνεια του εδάφους που χρησίμευσαν αρχικά στον προσανατολισμό, αερισμό και απομάκρυνση των επιχώσεων κατά τη διάνοιξη των υπόγειων σηράγγων και στη συνέχεια για τη συντήρηση και τον εξαερισμό του υδραγωγείου. Το νερό από το υδραγωγείο οδηγούνταν με λιθόκτιστο αγωγό στην κεντρική κρήνη της πόλης που κτίστηκε στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ. και είναι γνωστή ως Κρήνη του Θεαγένους.
Όπως εξήγησε η αρχαιολόγος της Γ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, Παναγιώτα Αυγερινού, σε πρόσφατη διάλεξή της στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, το υδραγωγείο εμφανίζει ομοιότητες με το περίφημο υδραγωγείο της Σάμου, τόσο ως προς τα τεχνικά χαρακτηριστικά, όσο και ως προς τον όλο σχεδιασμό. Το γεγονός αυτό, μαζί με τη χρονολόγηση του έργου, οδήγησαν τους αρχαιολόγους της Γ’ ΕΠΚΑ στη θεώρηση ότι πρόκειται για πρωτόλειο έργο του Ευπαλίνου, από την κατασκευή του οποίου απέκτησε την απαιτούμενη εμπειρία και τεχνική αρτιότητα που απαιτούνταν για το σχεδιασμό ενός τόσο μεγάλου και σύνθετου έργου, όπως είναι το Ευπαλίνειο Όρυγμα της Σάμου.
Σημειώνεται, εξάλλου, ότι σε σωστική ανασκαφή του 2008 στο νότιο τμήμα της πόλης, δίπλα στον οχυρωματικό περίβολο, είχε έρθει στο φως το τρίτο δημόσιο έργο ύδρευσης, η νότια Κρήνη, που χρονολογείται στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ. Ως σύλληψη αποτελεί συνδυασμό των δύο προηγηθέντων έργων, καθώς συνδύαζε άντληση και αποθήκευση νερού. Στηρίζεται, όπως και το υδραγωγείο στη λογική της υδρομάστευσης, που επιτυγχάνεται με αγωγούς -στοές διανοιγμένους στο σκληρό φυσικό έδαφος με καθοδική πορεία προς τον υδροφόρο ορίζοντα. Το νερό κατέκλυζε τους αγωγούς και συλλεγόταν σε υπόγεια κυκλική δεξαμενή, από όπου γινόταν η άντλησή του. Η νότια κρήνη ήταν υπόγεια και σύμφωνα με τα ανασκαφικά δεδομένα, ήταν προσιτή με κλίμακα καθόδου ανάμεσα σε δύο αναλημματικούς τοίχους και έφερε πρόσοψη με πεσσούς και επιστύλιο, κατά το πρότυπο της Άνω Πειρήνης στον Ακροκόρινθο.
Η αρχαιολόγος Παναγιώτα Αυγερινού επισήμανε ότι τα παραπάνω έργα ύδρευσης στα Μέγαρα καταδεικνύουν ότι ο Ευπαλίνος προίκισε την πόλη με την τεχνολογία ενός μεγάλου έργου και την τεχνογνωσία του, δημιουργώντας μια σχολή μαθητών που συνέχισαν την παράδοσή του.
Πηγή: www.magoulaonline.gr
Αναδημοσίευση: CityNews, Μάϊος 2012, σελ.10
ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΖΗΤΑ (ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΣ!) Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "ΠΝΟΗ":
"Αυτό που χρόνια φώναζε η "Νέα Πνοή" αλλά και ο συνεργάτης μας Αλκιβιάδης Μπεναρδής, φαίνεται πως επαληθεύεται με τον πιο σημαντικό τρόπο: την σφραγίδα της αρχαιολόγου κ. Παναγιώτας Αυγερινού. Και τι αναφέρει η κ.Αυγερινού στις σημειώσεις της κατά την διάλεξη που έδωσε λίγο μετά το Πάσχα; Ότι οι περίφημοι Αμπατζάδες είναι έργο του Ευπαλίνου που από αυτό πήρε εμπειρία και έφτιαξε το Ευπαλίνειο Όρυγμα της Σάμου.
Τι σημαίνει αυτό; Ότι όλες οι διοικήσεις του δήμου Μεγαρέων φάνηκαν άχρηστες απέναντι σε ένα τεράστιο αρχαιολογικό οικοδόμημα το οποίο δεν προστάτευσαν αλλά και ποτέ δεν ζήτησαν το σημαντικότατο αυτό δημιούργημα του Ευπαλίνου να γίνει ιστορικό μνημείο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος.
Είναι γνωστοί σε όλους τους Μεγαρίτες οι περίφημοι Αμπατζάδες. Μέχρι πρότινος όμως, αμφισβητούνταν η υπογραφή του δημιουργού. Η αρμόδια αρχαιολόγος, μετά από μελέτες αλλά και ανασκαφές, απεφάνθη σε αυτό που χρόνια εμείς φωνάζαμε: είναι έργο του Ευπαλίνου και μάλιστα πρωτόλειο. Δηλαδή πάνω σε αυτό στηρίχθηκε και δημιούργησε το Ευπαλίνειο Όρυγμα της Σάμου που βρίσκεται στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος...
...Οφείλει επιτέλους μια δημοτική αρχή αυτής της έρημης πόλης που δεν γνωρίζει ιστορία -ντροπή μας- να προστατεύσει το μοναδικό αυτό μνημείο και να ζητήσει από το Υπουργείο Πολιτισμού να γίνει αρωγός ώστε να έρθει το μοναδικό δημιούργημα στην επιφάνεια!
ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΚΑΝΤΕ ΚΑΤΙ ΝΑ ΔΟΞΑΣΤΕΙΤΕ ΣΤΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ ΑΓΑΠΗΤΟΙ ΔΗΜΟΤΙΚΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ!!!"
"Πνοή" 10-05-2012, σελ.18
